Taal- en spraakproblemen
Fonologische taalstoornissen
Fonologische taalstoornissen zijn taalstoornissen waarbij kinderen moeite hebben met het correcte gebruik van klanken in hun spraak. Dit kan zich uiten in problemen met het uitspreken van klanken, het weglaten of vervangen van klanken in woorden, of het verwisselen van klanken binnen woorden. Deze stoornis heeft betrekking op de regels en patronen van klankgebruik in taal (de fonologie), in plaats van op de fysieke productie van spraakklanken (wat meer met articulatiestoornissen te maken heeft).
De aanpak van fonologische taalstoornissen binnen de logopedie is gericht op het verbeteren van de klankstructuur van spraak, zodat kinderen beter verstaanbaar worden en de regels voor het gebruik van klanken in hun taal correct leren toepassen.
Kenmerken van fonologische taalstoornissen
Klankassimilatie: Een klank in een woord beïnvloedt een andere klank in hetzelfde woord, zoals “gog” in plaats van “dog.”
Klanksubstitutie: Het vervangen van de ene klank door een andere, zoals het zeggen van “tat” in plaats van “kat.”
Klankweglating: Het weglaten van een klank of klanken in een woord, zoals het zeggen van “aan” in plaats van “banaan.”
Diagnose en beoordeling
Spraakobservatie en -testen: Er worden gestandaardiseerde testen afgenomen en het kind wordt geobserveerd tijdens het spreken om specifieke fonologische fouten te identificeren. Dit omvat het analyseren van de frequentie en aard van fouten zoals klanksubstitutie, weglating, en verwisseling.
Anamnese: De logopedist begint met een uitgebreid gesprek met ouders en verzorgers om de voorgeschiedenis en kenmerken van de spraak- en taalontwikkeling van het kind in kaart te brengen.
Opstellen van een behandelplan
Individuele doelen: Op basis van de diagnose worden specifieke doelen gesteld die zijn afgestemd op de fonologische problemen van het kind. Dit kunnen doelen zijn zoals het correct leren uitspreken van bepaalde klanken, het verminderen van klankweglatingen, of het aanleren van correcte klankcombinaties.
Keuze van therapiebenadering: De logopedist kiest een behandelmethode die het beste past bij de specifieke fonologische problemen van het kind. Dit kan onder andere zijn:
- Minimal Pairs Therapy: Het werken met minimale paren (woorden die slechts in één klank verschillen, zoals “kat” en “rat”) om het kind te helpen de betekenis van klankverschillen te begrijpen.
- Cycles Approach: Een cyclusmethode waarbij verschillende klankpatronen gedurende een bepaalde periode worden behandeld, met de nadruk op herhaling en generalisatie.
- Metaphon Therapy: Het gebruik van bewustzijn van klanken en hun kenmerken om fonologische regels aan te leren.
Therapie en oefeningen
Klankbewustzijn en discriminatie: De behandeling begint vaak met het ontwikkelen van klankbewustzijn, waarbij het kind leert om verschillende klanken te horen en te onderscheiden. Dit kan worden gedaan met behulp van luisteroefeningen en spelletjes die gericht zijn op het herkennen van klankverschillen.
Productie van klanken: Zodra het kind in staat is om klanken te onderscheiden, wordt gewerkt aan de juiste productie van klanken. De logopedist begeleidt het kind bij het correct vormen van klanken en het toepassen van deze vaardigheden in woorden en zinnen.
Generalisatie: Het doel is dat het kind de geleerde klanken en klankpatronen gaat toepassen in alledaagse spraak. De logopedist helpt hierbij door oefeningen en situaties aan te bieden waarin het kind de nieuwe vaardigheden in verschillende contexten kan oefenen.
Ouder- en leerkrachtbegeleiding
Educatie: Ouders en leerkrachten worden geïnformeerd over de fonologische stoornis en hoe ze het kind kunnen ondersteunen bij het oefenen van nieuwe klanken en patronen buiten de therapiesessies.
Thuisoefeningen: De logopedist kan specifieke oefeningen meegeven die ouders thuis met hun kind kunnen doen om de voortgang te bevorderen. Dit kan bijvoorbeeld het herhalen van klankparen zijn, of het spelen van fonologische spelletjes.
Evaluatie en aanpassing
Evolutiemeting: De voortgang van de therapie wordt regelmatig geëvalueerd door middel van observatie en herhaalde testen. De logopedist beoordeelt of de gestelde doelen worden bereikt en of het kind de nieuwe klanken correct toepast in zijn of haar spraak.
Aanpassing van het Behandelplan: Indien nodig wordt het behandelplan aangepast om nieuwe doelen te stellen of om een andere benadering te kiezen die beter aansluit bij de behoeften van het kind.
Langetermijnondersteuning
Nazorg: Sommige kinderen hebben langdurige begeleiding nodig om te zorgen dat de verbeteringen in hun fonologische vaardigheden behouden blijven. Dit kan bestaan uit periodieke controles of aanvullende sessies als dat nodig is.
Deze systematische aanpak zorgt ervoor dat kinderen met fonologische taalstoornissen hun spraak verbeteren en beter verstaanbaar worden, wat essentieel is voor hun sociale interactie en academische succes.
Praktisch
In ons centrum wordt fonologische taaltherapie verzorgd door deskundige logopedisten die voortdurend hun kennis bijwerken.
Schoolbezoeken zijn mogelijk als de directie van de school akkoord gaat. Er wordt een extra vergoeding gevraagd voor de verplaatsing.
Het ziekenfonds geeft goedkeuring voor sessies van 30 minuten. Het aantal sessies en het bedrag voor tussenkomst zijn afhankelijk van de ernst van het probleem.
Meer info over de aanmelding en tarieven vindt u hier.