Stem- en ademhalingsproblemen
Stemproblemen
Stemproblemen kunnen verschillende oorzaken hebben en variëren van heesheid tot volledig stemverlies.
Veelvoorkomende oorzaken
- Organische oorzaken: Fysieke problemen zoals poliepen, cysten of knobbels op de stembanden kunnen stemproblemen veroorzaken. Logopedisten kunnen helpen bij het verbeteren van stemkwaliteit en -gebruik.
- Functionele oorzaken: Slechte stemgewoonten, zoals overmatig schreeuwen, roken, of verkeerd stemgebruik, kunnen leiden tot stemproblemen. Logopedisten kunnen cliënten helpen gezonde stemgewoonten aan te leren.
- Neurologische oorzaken: Aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson, beroerte of andere neurologische aandoeningen kunnen de stem beïnvloeden. Logopedisten kunnen strategieën aanleren om de stem te verbeteren of alternatieve communicatiemethoden introduceren.
Veelvoorkomende stemproblemen
- Heesheid: Heesheid verwijst naar een verandering in de klank van de stem, resulterend in een ruwe, schorre of trillende stem. Het kan veroorzaakt worden door overmatig stemgebruik, infecties, roken, allergieën of andere gezondheidsproblemen.
- Schorheid: Schorheid gaat vaak gepaard met een ruwe en onregelmatige stemkwaliteit. Het kan worden veroorzaakt door irritatie van de stembanden, infecties, reflux, of zelfs psychologische stress.
- Stemvermoeidheid: Stemvermoeidheid treedt op wanneer de stembanden overmatig belast worden, wat kan leiden tot een gevoel van uitputting of pijn na langdurig spreken of zingen.
- Stemplooiverlamming: Dit is een aandoening waarbij een of beide stemplooien niet goed bewegen, wat heesheid en moeite met spreken kan veroorzaken. Neurologische aandoeningen, zoals een beroerte, kunnen deze verlamming veroorzaken.
Ademhalingsproblemen
Ademhalingsproblemen kunnen invloed hebben op de spraak, stem en algehele communicatie.
Oorzaken van ademhalingsproblemen
- Verkeerd ademhalingspatroon: Sommige mensen ademen hoog in de borst in plaats van diep in de buik. Dit kan leiden tot spanning en vermoeidheid. Logopedisten kunnen helpen bij het hertrainen van het ademhalingspatroon.
- Aandoeningen zoals astma of COPD: Longaandoeningen kunnen ademhalingsproblemen veroorzaken. Logopedisten kunnen ademhalingsoefeningen aanleren om de ademhaling te vergemakkelijken en de communicatie te verbeteren.
- Paradoxale ademhaling: Sommige mensen vertonen een tegenstrijdig ademhalingspatroon, waarbij de buik intrekt bij het inademen. Dit kan problemen veroorzaken bij de regulatie van de ademhaling. Logopedisten kunnen helpen bij het herstellen van een normaal ademhalingspatroon.
Veelvoorkomende ademhalingsproblemen
- Kortademigheid: Kortademigheid duidt op moeite met ademhalen en kan veroorzaakt worden door aandoeningen zoals astma, longontsteking, of hartproblemen.
- Chronisch hoesten: Een aanhoudende hoest die langer dan acht weken aanhoudt, kan wijzen op ademhalingsproblemen. Astma, reflux, roken of luchtweginfecties kunnen chronisch hoesten veroorzaken.
- Aerofagie: Aerofagie ontstaat wanneer lucht onbedoeld wordt ingeslikt, wat kan leiden tot een opgeblazen gevoel, boeren en maagklachten.
- Supragastrisch boeren: Dit verwijst naar het boeren van lucht uit de slokdarm in plaats vanuit de maag. Het kan optreden als gevolg van een verminderde afsluiting van de bovenste slokdarmsfincter.
In de logopedie wordt individueel afgestemde therapie toegepast om specifieke problemen aan te pakken. Logopedisten gebruiken verschillende technieken, oefeningen en strategieën om stem- en ademhalingsproblemen te verbeteren, waarbij ze samenwerken met andere zorgprofessionals zoals NKO-artsen, osteopaten en kinesitherapeuten om een holistische benadering van de zorg te bieden.
Manuele facilitatie van de larynx
Manuele facilitatie van de larynx, ook wel bekend als larynxmanipulatie, is een techniek binnen de logopedie die gericht is op het beïnvloeden van de bewegingen en positie van het strottenhoofd (larynx) om de stemfunctie te verbeteren. Deze techniek wordt gebruikt bij patiënten met stemproblemen, vaak als onderdeel van de logopedische behandeling. Hier zijn enkele aspecten van manuele facilitatie van de larynx binnen de logopedie:
1. Doel van de techniek: Het primaire doel van manuele facilitatie van de larynx is het verbeteren van de stemfunctie, met name bij mensen met functionele stemstoornissen. Deze stoornissen kunnen zich uiten in heesheid, schorheid, stemvermoeidheid en andere stemproblemen.
2. Handmatige technieken: Tijdens manuele facilitatie gebruikt de logopedist handmatige technieken om de bewegingen en positie van de larynx te beïnvloeden. Dit kan onder meer het toepassen van zachte druk, mobilisatie van de halsstructuren en specifieke manipulaties zijn om een optimale stemplooifunctie te bevorderen.
3. Bewustwording van larynxpositie: Patiënten worden zich bewust gemaakt van de juiste positie en bewegingen van de larynx tijdens stemgebruik. Dit bewustzijn helpt hen om gezondere stemgewoonten te ontwikkelen.
4. Samenwerking met de patiënt: Manuele facilitatie vereist samenwerking tussen de logopedist en de patiënt. Patiënten worden vaak aangemoedigd om feedback te geven over de ervaren sensaties en eventuele veranderingen in stemkwaliteit.
Het is belangrijk op te merken dat manuele facilitatie van de larynx een gespecialiseerde techniek is die wordt toegepast door getrainde logopedisten in onze praktijk. Het wordt individueel afgestemd op de behoeften van elke patiënt en maakt deel uit van een uitgebreide aanpak om stemproblemen te behandelen en te verbeteren.
Vermoeden van een stemprobleem?
Doe de test!
- Ik ben snel hees
- Ik kan niet luid praten bij veel achtergrondlawaai
- Als ik luider wil spreken, gaat mijn stem omhoog en wordt de stem geknepen
- Mijn stem voelt vermoeid na enkele uren spreken
- Ik heb problemen om ademen en spreken goed te combineren
- Ik zing graag maar kan niet meer aan de hoge tonen
- Ik kuch veel
- Ik heb vaak nek- en/of hoofdpijn
Als u bij enkele items positief antwoordt, neem dan contact op met een NKO-arts en/of een logopedist.
Algemene tips bij stemproblemen
- Neem stemrust
- Beperk achtergrondlawaai
- Articuleer duidelijk
- Drink voldoende niet-bruisende dranken
- Vermijd fluisteren, kuchen, roepen
- Vermijd roken, alcohol en cafeïne
- Vermijd reflux
Praktisch
Het stemonderzoek en de stemtherapie worden in ons centrum uitgevoerd door ervaren stemtherapeuten die zich voortdurend bijscholen.
Door aandacht te schenken aan o.a. eutonie, houding, adem, stemergonomie, articulatie en stem, worden de stemkwaliteit, de articulatievaardigheid en de presentatietechnieken verbeterd.
Het ziekenfonds geeft een goedkeuring voor maximaal 80 sessies van 30 minuten. Bij stemproblemen met een oncologische oorzaak zijn meer sessies mogelijk.
Meer info over de aanmelding en tarieven vindt u hier.